Słowacja posiada w swojej tradycji wiele ciekawych opowieści. Słowackie legendy w szczególności dotyczą postaci Janosika, górskiego zbójnika, znanego również w Polsce.
Słowackie legendy
Trzy gałązki Króla Świętopełka
Wielki Król Morawski Świętopełk miał trzech synów, którzy kłócili się o to który z nich będzie królem Wielkich Moraw po śmierci ojca. Zgodnie z tradycją powinien nim być najstarszy syn, jednak młodsi bracia też chcieli rządzić krajem. Świętopełk poprosił więc swoich synów aby przyszli do niego z trzema gałązkami. Następnie kazał każdemu z nich złamać swoją gałązkę, co bez trudu uczynili. Wtedy poprosił ich, aby związali trzy gałązki i spróbowali złamać je ponownie. Nie byli jednak w stanie tego uczynić. Wtedy Król powiedział swoim synom: „Moi synowie, jeśli jesteście zjednoczeni i pomagacie sobie nawzajem, będziecie silni i żaden wróg was nie pokona, tak jak nie mogliście złamać trzech gałązek. Jednakże jeśli będziecie się kłócić, zostaniecie pokonani, a wasze królestwo zostanie zabrane przez wrogów”. Synowie Świętopełka przestali się więc kłócić, a królem został najstarszy z nich.
Legenda o Pięści Janosika
Jednym z największych legendarnych bohaterów Słowacji jest Juraj Janosik. Był zbójnikiem, który, jak Robin Hood, okradał bogatych aby rozdawać biednym. Do dziś żywy w kulturze ludowej Słowacji w pieśniach, poematach i legendach. Poniżej jedna z nich.
Dawno temu Janosik podróżował ze swoją kompanią na górę Kráľova hola. Nagle usłyszeli gwizd dobiegający z lasu – było to ostrzeżenie dane przez ich kolegów, banitów. Ukryli się więc i obserwowali bacznie drogę. Po chwili zobaczyli karawanę szlachecką, na której czele rozpoznali Barona Revay, który był znany jako bezwzględny tyran niemający litości dla zwykłych ludzi. Janosik rozkazał swoim podwładnym by zatrzymali pochód i związali szlachciców, zaznaczając przy tym, że nie chce by ktokolwiek zginął. Zbójnik nie lubił niepotrzebnego rozlewu krwi, ucieszył się więc gdy atak powiódł się bez żadnych strat.
Podszedł do związanego barona i zapytał: „Rozpoznajesz mnie?”. Revay odparł arogancko jak zawsze: „Oczywiście, że cię rozpoznaję, ty brudny wieśniaku! Będziesz tego żałować!”. Janosik odparł chłodno: „Wasza łaskawość, jesteś powodem dla którego robię to co robię. I jestem dumy, że urodziłem się jako wieśniak! Bo bez pracowitych wieśniaków ludzie tacy jak ty nie mieliby żadnej fortuny i umarliby z głodu. A teraz żebyś lepiej zapamiętał ten dzień spróbujesz tortur, na które sam skazywałeś swój lud!”. Zabrali go więc na wzgórze, wyciągnęli na pniu, spuścili mu 25 razów kijem i puścili wolno.
Jeden z kompanów Janosika powiedział do niego: „Kapitanie, dzisiaj był wielki dzień, uniemożliwiłeś zbędny przelew krwi, ale ukarałeś złego barona tak ja na to zasłużył. Nigdy tego nie zapomnimy. Postanowiliśmy wyrzeźbić wielką pięść w tym kamieniu ponieważ był on świadkiem waszego bohaterskiego czynu”. Oto historia wielkiej kamiennej pięści leżącej pod górą Mních, która przyprawiała okrutnych szlachciców o dreszcze przez wiele lat.
Przysłowia
Aká matka, taká Katka – Jaka matka taka córka
Každý si je strojcom svojho šťastia. – Każdy jest kowalem własnego losu
Kto šetrí, má za tri. – Ten kto oszczędza ma trzy razy więcej
Horšia dlžoba ako chudoba. – Dług jest gorszy od biedy
I veľký dub bol kedysi len žalud´om. – I wielki dąb był kiedyś małym żołędziem
Jednaj ako cigáň, ale plať ako pán. – Targuj się jak cygan, ale płać jak pan
Ciekawostki
- Na Słowacji jest najwięcej na świecie zamków i pałaców w przeliczeniu na mieszkańca. Znajdziemy tam aż 180 zamków i 425 pałaców. Największą atrakcją jest bez wątpienia Zamek Spiski, który należy do największych w Europie Środkowej i został wpisany na listę UNESCO.
- Do tej porty na Słowacji odkryto ponad sześć tysięcy jaskiń! Najbardziej spektakularne jaskinie znajdują się w Parkach Narodowych Niżnych Tatr, Słowackiego Raju i Słowackiego Krasu.
- Pierwszy na świecie rezerwat architektury ludowej w miejscowości Čičmany w północnej Słowacji. Ta górska miejscowość słynie przed wszystkim z tradycyjnych drewnianych domów, pokrytych białym kształtami geometrycznymi.
- Słowacja ma ponad 1300 źródeł mineralnych, które w większości wykorzystywane są do celów rekreacyjnych i terapeutycznych. Uzdrowisko Pieszczany odwiedzał słynny Ludwig van Beethoven.
- Bratysława jest jedyną stolicą na świecie graniczącą z dwoma państwami. Leży na granicy z Austrią i Węgrami, a ponad to Wiedeń oddalony jest o raptem 60 km. Oba miasta rozciągają się nad Dunajem, a rejs między miastami zajmuje tylko 90 minut.
Mamy nadzieję, że podobał Ci się ten wpis, a jeśli tak było to zachęcamy Cię do przejrzenia innych treści naszego bloga :).