Czy wiecie, że nazwa państwa Sri Lanka oznacza “olśniewający kraj”? A stolicą kraju nie jest wcale Kolombo, a łamiąca język Sri Dźajawardanapura Kotte? Zapraszamy do lektury wpisu w którym przedstawimy najciekawsze lankijskie legendy, przysłowia i ciekawostki!!
Lankijskie legendy
Legenda o porwaniu Sity przez Rawanę
Na Sri Lance jest wiele miejsc związanych z hinduskim eposem Ramayana. Został on napisany w sanskrycie (język literacki starożytnych Indii, stale używany w ceremoniach religijnych hinduizmu) na przestrzeni II wieku p.n.e. – II wieku n.e. Znajdziemy w nim legendę o Ramie i Sicie, hinduskiej księżniczce, która została porwana przez Rawanę, króla Rakszasów z Lanki. Kiedy Rawana uprowadził Sitę, doprowadziło to do wojny, która nieco przypominała wojnę trojańsko-grecką (wątek z Heleną z Troi).
Legenda głosi, że Rawana zobaczył Sitę w lesie i zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia. Posługując się podstępem nakazał swojemu słudze przebrać się za złotego jelenia i odciągnąć Ramę z dala od Sity. Wtedy on sprytnie przebrał się za starego żebraka i błagał Sitę o jedzenie. W momencie gdy Sita zlitowała się nad biedakiem i podeszła do niego, ten chwycił ją w ramiona i wciągnął do swojego rydwanu. Sita wołała o pomoc, a wtem sęp Jatayu zaatakował Rawanę, próbując go powstrzymać. Ten jednak odciął skrzydła ptaka mieczem. W desperackiej próbie Sita rzuciła swój naszyjnik na ziemię w nadziei, że Rama ją uratuje.
Rawana zabrał ją do swojego królestwa na Lance, gdzie Sita była więziona w jednym z jego pałaców. Podczas swojej rocznej niewoli Sita musiała odmawiać zalotom Rawany i walczyć o utrzymanie swojej czystości. Hanuman, oddany sługa Ramy, został wysłany by odszukać Sitę i ostatecznie udało mu się odkryć miejsce jej pobytu. Księżniczka podarowała Hanumanowi swoją biżuterię i poprosiła go o oddanie jej mężowi. Sługa przepłynął przez morze do Ramy, by poinformować go o miejscu przetrzymywania jego żony.
Rama zebrał armię i ruszył na ratunek. Stoczył z Rawaną wiele krwawych bitew, z których ostatecznie wyszedł zwycięsko. Po uratowaniu Sity kazał jej przejść próbę ognia by udowodnić swoją czystość. Podczas tego testu, sam bóg ognia Agni ukazał się zgromadzonym by zaświadczyć o czystości Sity.
Miejsca związane z legendą
Na Sri Lance wciąż możemy znaleźć miejsca powiązane z tą legendą. Jednym z nich jest góra Rhumassala Kanda w okolicy Galle. Szczyt ten wydaje się nie na miejscu patrząc na resztę płaskiego krajobrazu. Zgodnie z legendą, kiedy Lakszman, brat Ramy, został ranny w bitwie, Rama wysłał swojego wiernego sługę Hanumana do Himalajów, aby ten zdobył lecznicze zioło. Jednak Hanuman zapomniał nazwy zioła, które miał odszukać. Wyrwał cały kawał Himalajów i upuścił niedaleko dzisiejszego Galle. Z góry roztacza się piękny widok na port w Galle, a w pogodny dzień można dojrzeć nawet słynny Szczyt Adama.
Kolejnymi miejscami związanymi z legendą są wodospady Ravana Falls i znajdująca się za nimi jaskinia Ravana Ella Cave. Możemy je odwiedzić w trakcie pobytu w malowniczej wiosce Ella. Zgodnie z legendą Rawana ukrył w tej jaskini porwaną księżniczkę Sitę. To właśnie od jego imienia miejsca te wzięły swoją nazwę.
Najstraszliwszy demon
Maha Sona to yaka (czyli demon) obecny do dziś w syngaleskim folklorze. Imię Maha Sona oznacza “największy demon” lub “demon z cmentarza” w języku syngaleskim. Jest to najbardziej przerażający demon na Sri Lance, wciąż wzbudzający strach wśród jej mieszkańców.
W lokalnych tradycjach ludowych Maha Sona był dawniej człowiekiem znanym jako Ritigala Jayasena. Był on zaciętym wojownikiem żyjącym za panowania Króla Dutugamunu. Po tym, jak obraził Gotaimbara (jednego z Dziesięciu Gigantycznych Wojowników Króla Dutugamunu) w pijackim amoku, ten wyzwał go na pojedynek. W czasie walki Gotaimbara pozbawił głowy Jayasena pojedynczym kopnięciem. Zwłoki Jayasena zostały przeniesione na cmentarz, gdzie jedno z bóstw zlitowało się i spróbowało go ożywić, zanim zwłoki staną się zimne. Ponieważ pozostało bardzo niewiele czasu, bóstwo znalazło głowę niedźwiedzia i w pośpiechu nałożyło ją tyłem na przód. Po odrodzeniu Jayaseny i zobaczeniu groteskowej formy, którą przybrał, ludzie, którzy go spotkali, byli przerażeni tak bardzo, że aż zaczęli chorować. Ze względu na to, że został znaleziony na dużym cmentarzu, nowa istota została nazwana “Maha Sohona” lub Maha Sohon Yaka (Wielki demon cmentarza).
,
Uważa się, że Maha Sona nawiedza cmentarze, duże skały i wzgórza oraz skrzyżowania 3 dróg. Jest w stanie rozprzestrzeniać cholerę i czerwonkę. Wysoki na 37 metrów demon ma cztery oczy i cztery ręce, a jego skóra ma kolor czerwony. Ma głowę niedźwiedzia lub tygrysa, jeździ na świni i pije krew bawoła, którego nosi w prawej ręce. W lewej ręce trzyma włócznię. Maha Sona zabija ludzi w nocy, uderzając ich w klatkę piersiową, zostawiając znak ręki na ciele. Oprócz zabijania jest w stanie również opętać ludzi.
W tradycyjnych egzorcyzmach tancerze przebrani za Maha Sona wykonują zabiegi mające na celu wyleczenie z chorób pacjentów, o których sądzono, że zostali dotknięci przez demona. W tych rytuałach używają tradycyjnej maski przedstawiającej twarz Maha Sony. Uważa się również, że kiedy przychodzi na ziemię w postaci człowieka, nikt nie może go powstrzymać.
Przysłowia
Oryginalny zapis: (පිරුණු කළේ දිය නොසෙලේ) /Pirunu kale diya nosele/
Dosłownie: Naczynie wypełnione wodą nie wydaje hałasu po wstrząśnięciu.
Znaczenie: Osoby o małej wiedzy mówią za dużo, a mądrzy milczą.
Oryginalny zapis: (උගුරට හොරා ඛෙහෙත් ගන්න බෑ) /Ugurata hora beheth ganna bae/
Dosłownie: Nie możesz połknąć tabletek, nie dając znać swojemu gardłu.
Znaczenie: Nie możesz ukryć prawdy przed samym sobą.
Oryginalny zapis: (උනහපුළුවගෙ පැටියා ඌට මැණිකක්ලූ) /Unahapuluwage patiya uta manikak lu/
Dosłownie: Dziecko Lori (zwierze żyjące na Sr Lance ) jest dla niej klejnotem.
Znaczenie: Rzecz bezwartościowa dla jednej osoby może być bardzo cenna dla drugiej.
Oryginalny zapis: (අත්තින් අත්තට පනින කුරුල්ලා තෙමී නසී) /Aththin aththata panina kurulla themee nasi/
Dosłownie: Ptak, który skacze z gałęzi do gałęzi, aby uniknąć deszczu, umiera z zimna.
Znaczenie: Zmienianie stron lub ciągłe uciekanie od problemu będzie cię kosztowało na dłuższą metę.
Oryginalny zapis: (අන්ධයාට මොන පහන් එලියද) /Andayaata mona pahan eliyada/
Dosłownie: Do czego służy lampa niewidomemu?
Znaczenie: Ludzie nie powinni otrzymywać rzeczy, których nie są w stanie używać.
Ciekawostki
Olśniewający kraj
Nazwa państwa Sri Lanka oznacza w sanskrycie (język literacki starożytnych Indii, stale używany w ceremoniach religijnych hinduizmu) „olśniewający kraj”. Jest to bez wątpienia bardzo trafne określenie o czym przekona się każdy, który odwiedzi wyspę. Do 1972 roku kraj znany był na świecie pod nazwą Cejlon.
Najtrudniejsza do wymówienia stolica na świecie
Wbrew temu co się może wydawać Kolombo nie jest oficjalną stolicą Sri Lanki. Od 1977 roku jest nią łamiącą język miejscowość Sri Dźajawardanapura Kotte. Faktycznie jednak leży ona na przedmieściach Kolombo.
Pierwsza kobieta premier na świecie
W 1960 r. Sirimavo Bandaranaike została pierwszą kobietą premier Sri Lanki. W ten sposób stała się również pierwszą kobietą na stanowisku szefa rządu na świecie. Była tak popularna, że aż trzykrotnie została premierem Sri Lanki: 1960-65, 1970-77 i 1994-2000. Jej rząd był odpowiedzialny za ogłoszenie Sri Lanki republiką, a także za zmianę nazwy kraju na “Sri Lanka” z “Cejlon” w 1972 roku.
Oficjalne języki Sri Lanki
Populacja Sri Lanki, wynosząca 20 milionów, składa się głównie z Syngalezów (około 82%) i Tamilów (około 9%). Trzecią największą grupą etniczną (około 8%) stanowią Maurowie, którzy wywodzą się od Arabów i wyznają islam. Syngaleski i tamilski są dwoma oficjalnymi językami kraju. Język angielski zgodnie z konstytucją pełni funkcję języka pomocniczego. W rezultacie większość znaków na Sri Lance jest napisana w 2, a czasem nawet 3 językach.
Drakońskie prawa
Po przybyciu na międzynarodowe lotnisko w Kolombo i dotarciu do stanowiska imigracyjnego trudno nie zauważyć znaku ostrzegającego o karze śmierci za posiadaniu narkotyków. W rzeczywistości sądy nie egzekwują kary śmierci od 1976 r., zamiast tego zamieniając ją na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Oficjalnie nielegalny jest również homoseksualizm. Jednak zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego prawo to nie jest egzekwowane.
Najstarsze drzewo zasadzone przez człowieka na świecie
Drzewo Jaya Sri Maha Bodhiya liczy sobie już ponad 2300 lat i jest najstarszym na świecie drzewem posadzonym przez człowieka. Znajduje się w świętym mieście Anuradhapura, historycznej stolicy syngaleskiego buddyjskiego państwa. Jest to drzewo figowe zasadzone w 288 roku p.n.e. przez króla Devanampiya Tissa. Jest również jednym z najświętszych relikwii buddyjskich, ponieważ uważa się, że jest to południowa gałąź drzewa, pod którym Budda doznał oświecenia.
Wiele lat kolonializmu
Sri Lanka została po raz pierwszy skolonizowana przez Portugalczyków w 1505 r. Następnie kontrolę nad wyspą przejęli Holendrzy w 1658 r. Ostatecznie dopiero Brytyjczykom udało się w pełni skolonizować wyspę, gdy w 1815 r. pokonali ostatniego miejscowego króla i stworzyli Cejlon Brytyjski. Na początku XX wieku Sri Lanka stopniowo zyskiwała coraz większą autonomię, aż w roku 1948 uzyskała pełną niepodległość.
Słynna herbata cejlońska
W 2017 roku Sri Lanka była drugim eksporterem herbaty na świecie (zaraz po Chinach) z udziałem wynoszącym 19,3%. Jest to tym bardziej imponujące, gdy porównamy wielkość obu tych krajów – Chiny mają powierzchnię 150 razy większą od Sri Lanki! Brytyjczycy przywieźli herbatę na Sri Lankę z Chin. Przemysł herbaciany urósł tak szybko, że doprowadził do budowy obecnego systemu kolejowego w 1864 r.
Zlikwidowanie malarii na Sri Lance
Sri Lanka jest pierwszym tropikalnym krajem, który całkowicie wyeliminował malarię w wyniku inwestycji rządowych, globalnego finansowania i silnego wsparcia ze strony WHO. Cały proces trwał ponad sto lat, od powstania pierwszego centrum antymalarycznego w 1911 r., do ogłoszenia w 2016 przez WHO Sri Lankę państwem wolnym od malarii.
Jeśli ciekawią Cię przygody, których doświadczyliśmy podczas pobytu na Sri Lance to zajrzyj do wpisów: o trudnych początkach w Colombo , wpisanym na UNESCO Kandy, zielonej Elli, wspaniałym safari w Yala i południowym wybrzeżu :). A TUTAJ znajdziecie porady praktyczne, jak poruszać się po Sri Lance :).
Zachęcamy również do przejrzenia innych treści naszego bloga :).
Legendy, ciekawostki i przysłowia
I na koniec zapraszamy Cię do zapisania się do naszego newslettera, żebyśmy mogli być z Tobą w stałym kontakcie! Wpisując swojego maila otrzymasz od nas listę zawierającą 150 pomysłów na prezent dla podróżnika! 🙂 Newsletter znajdziesz na dole strony! 🙂